Καρκίνος του Πνεύμονα
Όταν έχετε επίμονο βήχα, δύσπνοια ή νιώθετε πόνο στο στήθος, μπορεί να πάει το μυαλό σας σε διάφορες παθήσεις των πνευμόνων προτού καν σκεφτείτε τον καρκίνο του πνεύμονα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι δύσκολο να διαγνωστεί η νόσος αυτή σε αρχικό στάδιο.1 Ο καρκίνος του πνεύμονα συχνά δεν ανιχνεύεται για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, παρότι είναι από τα πιο συχνά και σοβαρά είδη καρκίνου με βαριές σωματικές, ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις.1
Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ένας από τους συχνότερους τύπους καρκίνου, ιδίως μεταξύ των καπνιστών. Το κάπνισμα είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο του πνεύμονα. Ο κίνδυνος εκδήλωσης καρκίνου του πνεύμονα είναι 15 έως 30 φορές υψηλότερος στους μακροχρόνια καπνίζοντες σε σχέση με όσους δεν έχουν καπνίσει ποτέ.2
Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που συνδέονται με τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του πνεύμονα, όπως είναι η έκθεση σε βαρέα μέταλλα, αέρια και άλλα υλικά όπως ο αμίαντος, η ρύπανση, ορισμένες ιατρικές θεραπείες, οικογενειακό ιστορικό καρκίνου, ορισμένες ασθένειες ή διαταραχές και το γενετικό προφίλ.3
Ο καρκίνος μπορεί να ξεκινήσει στην τραχεία, τους κύριους αεραγωγούς ή τους πνεύμονες. Εκδηλώνεται όταν τα κύτταρα στον έναν ή και στους δύο πνεύμονες αναπτύσσονται παθολογικά, σχηματίζουν κακοήθη όγκο και συχνά εξαπλώνονται στους λεμφαδένες ή σε άλλα όργανα του σώματος.4
Δύο είναι οι κύριοι τύποι καρκίνου του πνεύμονα:5
Μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (ΜΚΠ) | Μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (ΜΜΚΠ) |
Λιγότερο συχνή (10-15% όλων των περιστατικών καρκίνου του πνεύμονα) αλλά πιο επιθετική μορφή, που αναπτύσσεται και εξαπλώνεται γρήγορα.6 | Η πιο συχνή μορφή (80-85% όλων των περιστατικών καρκίνου του πνεύμονα) 6, αλλά λιγότερο επιθετική από τον ΜΚΠ.7 |
Τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα
Συνήθως δεν παρατηρούνται συμπτώματα στα αρχικά στάδια της νόσου.8 Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι εξαιρετικά δύσκολο να εντοπίσει κάποιος από μόνος του τη νόσο όταν είναι μικρής έκτασης και δεν έχει εξαπλωθεί. Αυτό αποτελεί πρόβλημα διότι η έγκαιρη διάγνωση βελτιώνει σημαντικά την πιθανότητα ο καρκίνος να αντιμετωπιστεί με επιτυχία.8
Τα συμπτώματα1 τείνουν να εμφανίζονται μό νο όταν ο καρκίνος βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο:
- Επίμονος βήχας ή βραχνάδα για τρεις εβδομάδες ή περισσότερο9
- Αλλαγές στον βήχα που έχετε για μακρό χρονικό διάστημα10
- Βήχας με αιμόπτυση11
- Πόνος στο στήθος ή στους ώμους που δεν βελτιώνεται11
- Λοίμωξη του αναπνευστικού που δεν βελτιώνεται ή επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του αναπνευστικού9
- Ανορεξία και ανεξήγητη απ ώλεια βάρους11
- Κόπωση11
- Λαχάνιασμα11
Δεδομένου ότι τα σημεία αυτά εύκολα μπορούν να παρερμηνευθούν ως συμπτώματα άλλων παθήσεων, όπως πνευμονία, κοινό κρυολόγημα ή μακροχρόνιες επιπτώσεις του καπνίσματος,12 θα πρέπει να επισκεφθείτε έναν γιατρό αμέσως μόλις εκδηλώσετε οποιοδήποτε από τα συμπτώματα αυτά ή άλλες αλλαγές στην κατάσταση της υγείας σας.
Η διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα δεν μπορεί να γίνει μέσω μία απλής εξέτασης. Ο γιατρός θα σας παραπέμψει πρώτα για διαγνωστικές εξετάσεις που μπορεί να περιλαμβάνουν ακτινογραφία, αξονική τομογραφία, εξέταση πνευμονικής λειτουργίας και εξετάσεις αί ματος.13 Εάν ο γιατρός σας υποψιάζεται ότι μπορεί να πάσχετε από καρκίνο του πνεύμονα, θα ζητήσει να γίνουν περισσότερες εξετάσεις για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση, συνήθως με βιοψία πνεύμονα ή άλλα δείγματα, όπως υγρό από τους πνεύμονες.13
Μετά την διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα, οι γιατροί θα διαπιστώσουν εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί μέσω αξονικής τομογραφίας, τομογραφίας εκπομπής ποζιτρονίων (PET), μαγνητικής τομογραφίας (MRI) ή με σπινθηρογράφημα οστών. Οι εξετάσεις αυτές θα τους βοηθήσουν επίσης στη σταδιοποίηση του καρκίνου του πνεύμονα και στον καθορισμό της πρόγνωσης της νόσου.
Τα στάδια του καρκίνου του πνεύμονα είναι τα εξής:14
Στάδια I και II: αρχικά στάδια | Στάδιο III: τοπικά προχωρημένος | Στάδιο IV: προχωρημένος ή μεταστατικός |
Ο καρκίνος είναι μικρής έκτασης και παραμένει στους πνεύμονες. | Ο καρκίνος έχει αναπτυχθεί και μπορεί να έχει εξαπλωθεί στους λεμφαδένες και τον περιβάλλοντα ιστό, αλλά όχι σε άλλα όργανα. | Ο καρκίνος έχει επεκταθεί σε άλλες περιοχές του σώματος, εκτός των πνευμόνων. |
Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του πνεύμονα;
Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ένα από τα πιο συχνά είδη καρκίνου. Κάθε χρόνο περισσότεροι από 310.000 ενήλικες διαγιγνώσκονται στην Ευρώπη.15 Όπως και με πολλά είδη καρκίνου, η αιτιολογία παραμένει άγνωστη, αλλά διάφοροι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα.16
Παρότι και οι μη καπνίζοντες μπορούν να εκδηλώσουν καρκίνο του πνεύμονα, το κάπνισμα συνδέεται με πάνω από το 80% των περιστατικών.15 Εκτιμάται ότι λιγότερο από το 40% του συνόλου των περιστατικών είναι σημερινοί καπνιστές, το 45% είναι πρώην καπνιστές και το 10% με 15% δεν έχουν καπνίσει ποτέ.15
Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι, μεταξύ άλλων, οι εξής:15
- Ηλικία: ο καρκίνος του πνεύμονα είναι πιο διαδεδομένος στα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του πνεύμονα
- Ατμοσφαιρική ρύπανση
- Έκθεση σε ραδόνιο και αμίαντο16
- Έκθεση σε άλλους καρκινογόνους παράγοντες στον χώρο εργασίας16
- Προηγούμενη ακτινοθεραπεία στους πνεύμονες16
Θεραπεία και φροντίδα
Όπως συμβαίνει με κάθε είδος καρκίνου, δεν υπάρχει προς το παρόν θεραπεία που να προσφέρει άμεση ίαση για τον καρκίνο του πνεύμονα, αν και βρίσκονται σε εξέλιξη πολλές κλινικές δοκιμές με την ελπίδα ότι αυτή η νόσος που αλλάζει σημαντικά τη ζωή των ασθενών, θα καταπολεμηθεί.
Για τον καλύτερο θεραπευτικό σχεδιασμό, μία ομάδα επαγγελματιών υγείας θα συνεργαστεί για να προσδιορίσει τον τύπο, το μέγεθος, την εντόπιση και το στάδιο του καρκίνου, καθώς και τη συνολική κατάσταση της υγείας σας.17 Με βάση τα στοιχεία αυτά θα σας προτείνουν ένα θεραπευτικό πλάνο.
Οι πιο συχνές θεραπευτικές επιλογές είναι οι εξής:17
- Χειρουργική επέμβαση
- Ακτινοθεραπεία
- Χημειοθεραπεία
- Ανοσοθεραπεία
- Στοχευμένες θεραπείες (για τον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα)
Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα αντιμετωπίζεται συνήθως με χημειοθεραπεία, ενίοτε σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία, η οποία συμβάλλει στην παράταση της επιβίωσης και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Εάν ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί, μπορεί να εξεταστεί και το ενδεχόμενο χειρουργικής επέμβασης.17
Παρότι δεν υπάρχει βέβαιος τρόπος για την πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα, μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο να νοσήσετε λαμβάνοντας ορισμένα μέτρα.
- Εάν δεν καπνίζετε, προσπαθήστε να αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα όσο το δυνατόν περισσότερο. Εάν καπνίζετε, συνιστάται θερμά να το διακόψετε.
- Με τη διακοπή του καπνίσματος μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο να νοσήσετε από καρκίνο του πνεύμονα κατά περίπου 40 με 70%,18 ακόμη και αν καπνίζετε για χρόνια. Έστω και το να μειώσετε κατά 50% τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζετε καθημερινά μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη μείωση του κινδύνου για καρκίνο του πνεύμονα.19 Μιλήστε με τον γιατρό σας εάν χρειάζεστε βοήθεια για να κόψετε το κάπνισμα.
- Μετρήστε τα επίπεδα ραδονίου στο σπίτι σας, ιδίως αν μένετε σε περιοχή στην οποία αυτά μπορεί να είναι υψηλά και λάβετε όλες τις αναγκαίες προφυλάξεις αν έχετε εκτεθεί σε τοξικές χημικές ουσίες στο χώρο εργασίας σας. Μιλήστε με τον γιατρό σας για να σας δώσει συμβουλές σχετικά με το πώς να προστατευθείτε.20
- Τέλος, μια ισορροπημένη διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, πλούσια σε φυτικές ίνες, με κατανάλωση άφθονων φρούτων, λαχανικών και δημητριακών ολικής άλεσης, καθώς και η τακτική άσκηση θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα και άλλων τύπων καρκίνου.21
Ζώντας με τον καρκίνο του πνεύμονα
Όταν κάποιος διαγιγνώσκεται με καρκίνο του πνεύμονα είναι φυσιολογικό να βιώνει περίπλοκα συναισθήματα, όπως σοκ, άγχος, θυμό, δυσπιστία και δυσθυμία. Ο καρκίνος του πνεύμονα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στη ζωή σας ανεξάρτητα από τη βαρύτητα και την έκβαση.
Ο καρκίνος του πνεύμονα μπορεί να επιφέρει σωματικές και ψυχικές επιπτώσεις. Τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα και οι επιπτώσεις της θεραπείας του, όπως κόπωση, πόνος και λαχάνιασμα, επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την καθημερινή σας ζωή. Ίσως να μην είστε σε θέση να ακολουθείτε τις καθημερινές σας συνήθειες, να συναντάτε τους φίλους ή να πηγαίνετε στη δουλειά σας. Το γεγονός αυτό με τη σειρά του μπορεί να επηρεάσει την ψυχική σας κατάσταση. Οι ασθενείς με καρκίνο αναφέρουν συχνά ότι υφίστανται συναισθηματικές και ψυχικές επιπτώσεις λόγω της απώλειας της ανεξαρτησίας τους, των αλλαγών στον τρόπο ζωής και τις σχέσεις τους, καθώς και της ανησυχίας για την εργασία και την οικονομική τους κατάσταση. Επομένως, τα αισθήματα θλίψης, μοναξιάς, ακόμη και μελαγχολίας, δεν είναι σπάνια.22
Μιλήστε ανοιχτά για το πώς αισθάνεστε και πώς επηρεάζει τη ζωή σας ο καρκίνος του πνεύμονα. Μιλήστε σε φίλους και συγγενείς ή ανοίξτε την καρδιά σας στον γιατρό σας ο οποίος μπορεί να σας παραπέμψει σε ομάδες υποστήριξης ασθενών, εκπαιδευμένους συμβούλους και κοινωνικές υπηρεσίες.
Η φροντίδα του εαυτού σας είναι εξίσου σημαντική. Να τρώτε σωστά, να παραμένετε δραστήριοι, να κοιμάστε αρκετά και να αφιερώνετε χρόνο σε δραστηριότητες που απολαμβάνετε. Το να ενημερωθείτε για τον καρκίνο σας και τις διαθέσιμες θεραπείες του μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να νιώθετε ότι έχετε τον έλεγχο και να λάβετε τις κατάλληλες για εσάς αποφάσεις.
Μιλήστε για τον Καρκίνο του Πνευμονα
H FairLife - Φροντίδα και Πρόληψη για τον Καρκίνο του Πνεύμονα είναι ο πρώτος μη κερδοσκοπικός κοινωνικός φορέας που ασχολείται αποκλειστικά με τον Καρκίνο του Πνεύμονα στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε στην μνήμη του Simon Bell που έχασε την μάχη με τον καρκίνο του πνεύμονα, τον Αύγουστο του 2020.
Αποστολή της FairLife L.C.C είναι να υποστηρίζει τους ασθενείς που βιώνουν τον Καρκίνο του Πνεύμονα σε όλη τη δύσκολη διαδρομή τους από τη διάγνωση μέχρι τη θεραπεία. Στόχος είναι μια Δίκαιη Ζωή για όσους αγγίζει η νόσος. Οι δράσεις του φορέα, από την αρχή της ίδρυσης του, επικεντρώνονται:
- στην ενημέρωση του κοινού για τη σημασία πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης, του προσυμπτωματικού ελέγχου με τη χρήση αξονικής τομογραφίας θώρακος χαμηλής δόσης ακτινοβολίας.
- στην ευαισθητοποίηση φορέων και ασθενών για την αναγκαιότητα του ολοκληρωμένου μοριακού διαγνωστικού ελέγχου, που είναι το κλειδί για το εξατομικευμένο θεραπευτικό πλάνο ανάλογα με τις ανάγκες κάθε ασθενή.
- στην ενθάρρυνση και εκπαίδευση σχετικά με την αξία των κλινικών μελετών και την πρόσβαση σε νέες καινοτόμες θεραπείες.
- στην απενοχοποίηση του στίγματος των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα, θυμίζοντας πως "όποιος έχει πνεύμονες, μπορεί να νοσήσει από καρκίνο του πνεύμονα."
Όραμα της FairLife L.C.C. είναι η νέα γενιά να ζήσει ιδανικά σε έναν κόσμο ελεύθερο από καρκίνο του πνεύμονα.
Τι να ρωτήσετε τον γιατρό σας;
Ο κατάλογος που ακολουθεί περιλαμβάνει παραδείγματα ερωτήσεων που θα σας βοηθήσουν να ξεκινήσετε συζήτηση με τον επαγγελματία υγείας σας. Μπορεί να υπάρχουν κι άλλες σχετικές ερωτήσεις με βάση τα συμπτώματα, το στάδιο της νόσου και το ιατρικό ιστορικό σας που δεν παρατίθενται εδώ.
- Ποιος είναι ο τύπος καρκίνου του πνεύμονα που έχω, πόσο προχωρημένη είναι η νόσος μου και τι να αναμένω;
- Ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές; Πόσο χρόνο έχω στη διάθεσή μου για να αποφασίσω;
- Πόσο θα διαρκέσει η θεραπεία;
- Ποιες είναι οι πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες;
- Τι θα συμβεί αν η θεραπεία δεν έχει αποτέλεσμα;
- Πώς θα επηρεαστεί η καθημερινή μου ζωή;
- Για ποια συμπτώματα ή ανεπιθύμητες ενέργειες θα πρέπει να σας ενημερώσω αμέσως;
- Υπάρχουν κλινικές δοκιμές στις οποίες μπορώ να συμμετάσχω;
- Μπορείτε να μου συστήσετε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για να επισκεφτώ εάν αρχίσω να αισθάνομαι συναισθηματική φόρτιση, κατάθλιψη ή έντονη ανησυχία;
- Μπορείτε να με παραπέμψετε σε ομάδες υποστήριξης ασθενών; Πού μπορώ να ζητήσω βοήθεια για να κόψω το κάπνισμα;
Johnson & Johnson και Καρκίνος του πνεύμονα
Για εμάς ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί προτεραιότητα. Έχουμε αναλάβει πρωτοβουλία με στόχο να βρούμε καλύτερους τρόπους ελέγχου, πρόληψης και αντιμετώπισης του καρκίνου του πνεύμονα.23 Η συνεργασία και με άλλους φορείς διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο για την αλλαγή της πορείας αυτής της νόσου και τη μεταμόρφωση της ζωής τόσων ανθρώπων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έχουμε δημιουργήσει δίκτυα με νοσοκομεία, πανεπιστημιακά κέντρα και άλλους εταίρους σε ολόκληρο τον κόσμο.
Είμαστε επίσης αποφασισμένοι να καταστήσουμε τις ιατρικές παρεμβάσεις πιο έξυπνες, λιγότερο επεμβατικές και εξατομικευμένες χάρη στην ψηφιακή καινοτομία ώστε να αλλάξει το πρότυπο φροντίδας για τους ασθενείς.
Γλωσσάρι
- Ασυμπτωματικός: που δεν εμφανίζει συμπτώματα νόσου.
- Δύσπνοια: δυσκολία στην αναπνοή.
- Δυσφαγία: δυσκολία ή πόνος κατά την κατάποση.
- Ανοσοθεραπεία: ομάδα φαρμάκων που διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να στοχεύσει και να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα.
- Συχνότητα: η αναλογία ή το ποσοστό των ατόμων ενός πληθυσμού που εκδηλώνουν μια πάθηση κατά τη διάρκεια συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος.
- Επιπολασμός: η αναλογία των ατόμων ενός πληθυσμού που πάσχουν από μια πάθηση σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ή κατά τη διάρκεια αυτού.
- Πνευμονικά οζίδια: μια μικρή παθολογική περιοχή στον πνεύμονα καρκινικής ή μη καρκινικής προέλευσης
- Ύφεση: η εξαφάνιση των καρκινικών κυττάρων και των συμπτωμάτων.
- Στοχευμένες θεραπείες: φάρμακα ειδικά σχεδιασμένα για να επιβραδύνουν την ανάπτυξη του μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα, τα οποία είναι κατάλληλα μόνο για άτομα που φέρουν συγκεκριμένες πρωτε ΐνες στα καρκινικά τους κύτταρα.
- Ραδόνιο: ραδιενεργό αέριο φυσικής προέλευσης το οποίο μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του πνεύμονα. Είναι άοσμο, άχρωμο και άγευστο και προέρχεται από τη ραδιενεργό διάσπαση του ραδίου, το οποίο απαντάται σε μικρές ποσότητες στα πετρώματα και στο έδαφος. Απαντάται στον ατμοσφαιρικό αέρα στο εσωτερικό και το εξωτερικό των κτιρίων, αλλά συσσωρεύεται σε πιο υψηλές συγκεντρώσεις σε κλειστούς και ανεπαρκώς αεριζόμενους χώρους, όπως σοφίτες, υπόγεια, αποθήκες, ορυχεία και σπήλαια.20
